Câu 2: Lịch sử hình thành và phát triển của Luật quốc tế

1. Luật quốc tế cổ đại.

Luật quốc tế cổ đại hình thành đầu tiên ở khu vực Lưỡng Hà ( luuw vực hai con sông Tigơrơ và Owphơrát) và Ai cập ( khoảng cuối thế kỷ 40 đầu thế kỉ 30 TCN ), rồi sau đó là một số lĩnh vực như Trung quốc và ở phương Tây như Hi Lạp, La Mã… Hình thành trên nền tảng kinh tế thấp kém, quan hệ giữa các QG yếu ớt, rời rạc, lại bị cản trở bởi các Đk tự nhiên và phát triển xã hội rất hạn chế nên Luật quốc tế thời kì này mang tính khu vực khép kín, với nội dung chủ yếu là luật lệ và tập quán về chiến tranh và ngoại giao. Bên cạnh đó còn một số quy định của Luật nhân đạo ( trong Luật manu của Ấn độ cổ đại ) như quy định cấm dùng vũ khí tẩm thuốc độc, vũ khí gây đau đớn quá mức cho đối phương. Thời kì này chưa hình thành ngành khoa học pháp lí QT.

Thời kì này có Luật vạn dân. Chủ yếu điều chỉnh các quan hệ chiến tranh mang tính khu vực và kết thúc bằng các hòa ước.

2. Luật quốc tế trung đại.

Luật quốc tế có những bước phat triển mới với sự xuất hiện của các quy phạm và chế định Luật biển, về quyền ưu đãi miễn trừ ngoại giao, xuất hiện cơ quan đại diện ngoại giao thường trực của các QG tại QG khác ( đầu tiên là vào năm 1455). Do kinh tế phat triển nên các quan hệ QT của QG đã vượt khỏi phạm vi khu vực, mang tính liên khu vực, liên QG. Trên bình diện chung, bắt đầu hình thành một số trung tâm Luật quốc tế ( ở Tây Âu, nga, Tây- Nam Địa Trung Hải, Ấn Độ, TRung Hoa ) và khoa học Luật quốc tế thế kỉ XVI với những học giả và tác phẩm tiêu biểu như “ Chiến tranh và hòa bình” năm 1625, “ Tự do biển cả” năm 1609 của Huy gô G. Rotius ( hà Lan).

READ:  Câu 83: Khái niệm và nguồn của luật hàng không quốc tế

3. Luật quốc tế cân đại.

Luật quốc tế cận đại ghi nhận sự hình thành của các nguyên tắc mới của Luật quốc tế như nguyên tắc bình đẳng về chủ quyền, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau. Luật quốc tế phat triển trên cả hai phương diện, luật thực định ( với sự xuất hiện các chế định về công nhận, kế thừa QG, bổ sung nội dung mới của Luật ngoại giao, lãnh sự, Luật lệ chiến tranh…) và khoa học pháp lí QT ( với sự tiến bộ, phong phú của các quy phạm, các ngành luật cũng như kĩ thuật lập pháp, sự phù hợp của nội dung các quy định của Luật quốc tế trước những thay đổi về cơ cấu xã hội cũng như phát triển đa dạng của quan hệ QT). Điều đáng nói là sự ra đời củ các tổ chức QT đầu tiên như Liên minh điện tín Quốc tế ( 1865 ), Liên minh bưu chính thế giới ( 1879 )đánh giá sự lien kết và rang buộc có tính cộng đồng QT của các QG. Mặt hạn chế của Luật quốc tế thời kì này là vẫn tồn tại những học thuyết, những quy chế pháp lí phản động, bất bình đẳn trong quan hệ QT như chế độ tô giới, bảo hộ, thuộc địa…

4. Luật quốc tế hiện đại.

Luật quốc tế hiện đại nửa đầu thế kỉ XX chịu tác động sâu sắc của những thay đổi có tính thời đại sau Cách mạng tháng Mười Nga. Đó là lần đầu tiên, một loạt các nguyên tắc tiến bộ được ghi nhận tgong nội dung của Luật quốc tế như các nguyên tắc cấm dùng vũ lực và đe dọa dùng vũ lực trong quan hệ QT; Dân tộc tự quyết; Hòa bình giải quyết các tranh chấp QT…Song song với đó là sự phát triển hiện đại về nội dung của nhiều ngành Luật quốc tế như Luật biển, Luật hàng không QT, Luật điều ước QT.

Đến những thập kỉ sau của thế kỉ XX và những năm đầu thế kỉ XXI, Quan hệ pháp luật QT nói riêng cũng như Luật quốc tế nói chung gắn với xu thế toàn cầu hóa và khu vực hóa.

READ:  Trình bày các loại nguồn của luật quốc tế

Toàn cầu hóa làm thay đổi, pháy triển và ngày càng hoàn thiện Luật quốc tế hiện đại. Với sự phát triển ngày càng tăng của các quy phạm luật kinh tế QT hiện đại. Bên cạnh đó, hệ thống các cam kết QT hình thành trong khuôn khổ các thể chế kinh tế QT toàn cầu và khu vực hiện nay cũng trở thành công cụ pháp lí phổ biến để điều tiết các quan hệ đó. Đối với tưng lĩnh vực của Luật quốc tế, toàn cầu hóa có tác động khác nhau, chẳng hạn, là sự gia tăng các nhu cầu của sự phát triển các quy phạm Luật quốc tế có chức năng điều chỉnh quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại, khoa học công nghệ. Tạo tiền đè củng cố hệ thống các quy phạm của một số ngành luật. Đây cũng là thời kì mà tổ chức QT khẳng định vị thế quan trọng của chủ thể Luật quốc tế. Măt khác sự gia tăng nhanh chóng số lượng tổ chức QT các loại có ý nghĩa tạo thuận lợi và cơ hội cho quan hệ hợp tác giữa các QG phat triển về mọi lĩnh vực. Luật quốc tế vì thế ngày càng có sự hoàn thiện, mới mẻ, đa dạng, phong phú về cả nội dung, hình thức tồn tại và cách thức tác động có tác đông tích cực đén quá trình xây dựng và hoàn thiện phap luật của từng QG.