Hướng dẫn soạn Văn lớp 10 (Ngữ Văn lớp 10)
Vừa lên lớp 10, nhiều bạn học sinh ngỡ ngàng với môn Ngữ Văn vì nó quá khó. Từ những văn bản trong sách giáo khoa, đến phần bài tập thực hành của phần luyện từ và câu. Dường như tất cả đều thật mới mẻ với khiến nhiều bạn cảm thấy khó có thể thích nghi được.
Dưới đây là những bài hướng dẫn soạn văn lớp 10 (Ngữ Văn lớp 10). Các bài viết được sưu tầm và trình bày cẩn thận mạch lạc. Mong phần nào giúp các em hoàn thành tốt môn học Ngữ Văn lớp 10.
NGỮ VĂN LỚP 10 TẬP 1
- Tổng quan văn học Việt Nam
- Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ
- Khái quát văn học dân gian Việt Nam
- Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ (tiếp theo)
- Văn bản
- Chiến thắng Mtao Mxây
- Văn bản (tiếp theo)
- Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thuỷ
- Lập dàn ý bài văn tự sự
- Uy-lít-xơ trở về
- Ra-ma buộc tội
- Chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự
- Tấm Cám
- Miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự
- Tam đại con gà
- Ca dao than thân, yêu thương, tình nghĩa
- Đặc điểm của ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết
- Ca dao hài hước
- Lời tiễn dặn
- Luyện tập viết đoạn văn tự sự
- Ôn tập văn học dân gian Việt Nam
- Khái quát văn học Việt Nam từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX
- Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt
- Tỏ lòng
- Cảnh ngày hè
- Tóm tắt văn bản tự sự
- Nhàn
- Đọc”Tiểu Thanh kí”
- Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt (tiếp theo)
- Vận nước
- Có bệnh bảo mọi người
- Hứng trở về
- Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng
- Thực hành phép tu từ ẩn dụ và hoán sụ
- Cảm xúc mùa thu
- Trình bày một vấn đề
- Lập kế hoạch cá nhân
- Thơ hai-cư của Ba-sô
- Lầu Hoàng Hạc
- Nỗi oan của người phòng khuê
- Khe chim kêu
- Các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh
- Lập dàn ý bài văn thuyết minh
NGỮ VĂN LỚP 10 TẬP 2
- Phú sông Bạch Đằng
- Nhà nho vui cảnh nghèo
- Các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh
- Thư dụ Vương Thông lần nữa
- Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật
- Văn thuyết minh (Bài viết số 5)
- Đại cáo bình Ngô
- Nguyễn Trãi
- Hiền tài là nguyên khí quốc gia
- Phẩm bình nhân vật lịch sử
- Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật (tiếp theo)
- Tựa “Trích diễm thi tập”
- Thái phó Tô Hiến Thành
- Luyện tập vận dụng các hình thức kết cấu văn bản thuyết minh
- Thái sư TrầnThủ Độ
- Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn
- Luyện tập đọc – hiểu văn bản văn học
- Văn thuyết minh (Trả bài viết số 5)
- Chuyện chức phán sự đền Tản Viên
- Luyện tập về liên kết trong văn bản
- Tóm tắt văn bản thuyết minh
- Bài viết số 6
- Hồi trống Cổ Thành
- Luyện tập về liên kết trong văn bản (tiếp theo)
- Luận điểm trong bài văn nghị luận
- Tào Tháo uống rượu luận anh hùng
- Dế chọi
- Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ
- Đề văn nghị luận
- Nỗi sầu oán của người cung nữ
- Kiểm tra văn học
- Truyện Kiều của Nguyễn Du
- Luyện tập về từ Hán Việt
- Văn nghị luận (Bài viết số 7)
- Trao duyên
- Nỗi thương mình
- Thề nguyền
- Thực hành thao tác chứng minh, giải thích, quy nạp, diễn dịch
- Chí khí anh hùng
- Tác giả Nguyễn Du
- Ngọc Hoa đối mặt với bạo chúa
- Thực hành viết các đoạn văn chứng minh, giải thích, quy nạp, diễn dịch
- Đọc – hiểu văn bản văn học trung đại Vệt Nam
- Khái quát lịch sử tiếng Việt
- Luyện tập trình bày một vấn đề
- Khái quát lịch sử tiếng Việt (tiếp theo)
- Những yêu cầu về sử dụng tiếng Việt
- Tổng kết lịch sử văn học Việt Nam thời trung đại
- Văn bản quảng cáo
- Ôn tập về Làm văn
- Ôn tập tiếng Việt
- Tổng kết phương pháp đọc – hiểu văn bản văn học
Kiến thức Ngữ Văn lớp 10
Cấu trúc của chương trình môn Ngữ văn lớp 10 trình bày theo từng phần, từng bài, và mỗi bài được gọi tên cụ thể là Văn học, Tiếng Việt và Làm văn.
Về phần Văn học: Phần Văn học trong Ngữ văn lớp 10 giới thiệu và trình bày những kiến thức cơ bản sau đây: Các bộ phận chủ yếu của văn học Việt Nam; Những thời kì phát triển của văn học Việt Nam; Những đặc điểm lớn về nội dung và nghệ thuật của văn học Việt Nam trong cả quá trình phát triển và trong từng giai đoạn; Những tác gia, tác phẩm tiêu biểu; Mối quan hệ giữa văn học Việt Nam với văn học khu vực và thế giới; Thành tựu nghệ thuật tiêu biểu của văn học nước ngoài; Những khái niệm cơ bản về văn bản học. Khi học phần Văn học thì học sinh phải đạt được: năng lực phân tích văn học theo từng cấp độ như ngôn ngữ, hình tượng văn học, sự kiện, tác gia, tác phẩm.
Về phần Tiếng Việt: Phần Tiếng Việt trong Ngữ văn 10 giới thiệu và trình bày hệ thống kiến thức cơ bản về Tiếng Việt như: Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ bao gồm khái niệm, những nhân tố giao tiếp tham gia và chi phối hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ, quá trình tiến hành; Đặc điểm của ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết; Văn bản; Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt; Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật; Khái quát lịch sử Tiếng Việt bao gồm nguồn gốc của Tiếng việt, quan hệ họ hàng của tiếng Việt, lích sử phát triển của Tiếng Việt.
Về phần Làm văn: Bao gồm những tri thức và kĩ năng viết các kiểu văn bản đã học ở THCS và nâng cao ở lớp 10 chẳng hạn như: Văn bản tự sự, thuyết minh, nghị luận. Với các vấn đề được đưa ra như sau: đặc điểm của các kiểu văn bản tự sự, thuyết minh, nghị luận và các yêu cầu kết hợp chúng trong thực tế viết văn bản; Sự việc và chi tiết tiêu biểu trong văn bản tự sự; Cách lập dàn ý và viết đoạn văn bản tự sự có sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm; Các phương pháp thuyết minh thường được sử dụng trong một bài văn thuyết minh; Cách viết một bài văn thuyết minh chuẩn xác và hấp dẫn; Cách lập ý và viết một đoạn văn thuyết minh; Cấu tạo của một lập luận, các thao tác nghị luận và cách lập dàn ý bài văn nghị luận; Yêu cầu và cách thức tóm tắt văn bản tự sự và văn bản thuyết minh; Đặc điểm viết kế hoạch cá nhân và quảng cáo; Cách thức trình bày một vấn đề.
Ba phần này có liên quan chặt chẽ với nhau, có mối quan hệ mật thiết không thể tách rời, chúng hỗ trợ cho nhau và soi sáng cho nhau. Bởi vậy, không nên chú trọng vào việc học các tác phẩm văn học mà bỏ bê các kiến thức thuộc phần Tiếng việt và phần Làm văn.
Các bạn nên nhớ: một bài làm về phân tích, hay bình giảng các tác phẩm văn học hay và chất lượng thì được bổ sung bởi sự tỏa sáng của những kiến thức của phần Tiếng việt để chỉ ra sự đặc sắc về mặt nghệ thuật, hoặc là kim chỉ nam giúp cho đi đúng hướng khi biết vận dụng kiến thức có trong phần Làm văn. Và để có thể học tốt phần Tiếng việt và làm văn thì nhất thiết các bạn phải sử dụng những kiến thức có trong phần Văn học để minh họa và làm dẫn chứng. Vây nên các bạn hãy học đồng đều cả 3 phân phần trong môn Ngữ văn lớp 10!