Quan điểm của triết học mac lenin về bản chất con người? mặt tích cực và hạn chế của cn vn? đảng cộng sản Việt Nam đưa ra định hướng gì để xây dựng con người vn?
Bản chất con người VN:
a/ con người là một thực thể sinh vật – xã hội
– Khoa học và thực tiễn đã chứng tỏ rằng, tiền đề đầu tiên của sự sống tồn tại người là sự sống của thể xác: thể xác sống của con người chính là sản phẩm tiến hóa lâu dài của tự nhiên, là sự tiếp tục phát triển của tự nhiên. Do vậy, trước hết nó bị chi phối bởi các quy luật tự nhiên sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể và môi trương, quy luật biến bị và di truyền, quy luật tiến hóa…
– Sự tồn tại của CN còn gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của XH: để thỏa mãn các nhu cầu của mình, con người phải tiến hành lao động sản xuất, qua đó tạothành các mối quan hệ xã hội và xã hộ, trong đó xã hội sản sinh ra con người với tính cách là con người như thế nào thì con người cũng sản sinh ra xã hội như thế. Sự tồn tại của CN gắn liền với sự tồn tại của ý thức.
– Con người là một thực thể sinh vật – xã hội, trong đó có sự tác động đan xem của 3 hệ thông nhu cầu (sinh học, xã hội, tinh thần) và 3 hệ thống quy luật (sinh học, xã hội, tinh thần). mỗi hệ thống nhu cầu và quy luật này đêu có vị trí, vai trò và tác dụng của mình trong sự tồn tại và phát triển của con người đồng thời chúng tham gia vào việc quyết định bản chất của nó, trong đó hệ thống nhu cầu và quy luật xã hội luôn giữ vị trí trung tâm và có vai trò quyết định. Các nhu cầu của con người dù là nhu cầu vật chất hay tinh thần, mang tính tự nhiên và xã hội đều được quy định bởi lịch sử, nhưng con người hòan toàn có thể tự diều chỉnh, tự kiểm tra các nhu cầu và hoạt động của mình. Con người tồn tại trong thế giới không phải như các sinh vật khác, mà tồn tại với tư cách là chủ thể của quá trình nhận thức và hành động cải tạo thế giới, cải tạo xã hội và cải tạo bản thân con người.
b/ con người là chủ thể lịch sử
– Triệt học mac- lienin cho rằng, CN là sản phẩm của lịch sử (SP của điều kiện tự nhiên và XH) đồng thời chính là chủ thể sáng tạo ra quá trình lịch sử ấy – lịch sử con người. Đó là qúa trình hoạt động có ý thức của CN nhằm mục đích cải tạo tự nhiên, cải tạo XH và cải tạo chính bản than CN.
– Trên cơ sở vận dụng phép biện chứng duy vật, C Mac đã khảo sát bản chất CN bắt đầu từ hoạt động thực tiễn, từ trong hoàn cảnh XH lịch sử cụ thể.
– Bản chất CN là tổng hòa những QHXH, luận điểm này cho thấy, CN là một thực thể có tính loài. Đặc tính loài của CN hiện thực tứclà tính người. Tính người bao gồm tòan bộ các thuộc tính vốn có của CN, trong đó có 3 thuộc tính cơ bản nhất: thuộc tính tự nhiên, xã hội và tư duy.
– Bản chất CN là tổng hòa những QHXH, QHXH ở đây được hiểu là tổng thể các mqh mà con người đã có, đan có và trong chừng mực nào đó còn bao hàm cả những quan hệ trong tương lai,
– Bản chát của CN là tổng hòa các QHXH, nhưng CN bao giờ cũng là con người riêng biệt, CN cụ thể, ứng với những thời đại, những giai đoạn lịch sử nhất định, với từng tập đoàn người, đồng thời nó cũng mang bản chất chung của nhân loại, phát triển trong toàn bộ lcịh sử loài người.
♦♦♦ Mặt tích cực và hạn chế
– Tích cực:
+ Giá trị truyền thống: có tinh thần yêu nước, ý thức dân tộc, ý chí tự lập tự cường, truyền thống đoàn kết vì đại nghĩa dân tộc, ….
+ Truyền thống lao động cần cù, sáng tạo, nhạy cảm với cái mới, biết ứng phó linh hoạt, ứng xử mềm mỏng, biết thích nghi và hội nhập để tồn tại và phát triển,
+ Tinh thần thực tế, coi trọng kinh nghiệm, tông trọng người già giàu kinh nghiệm và có tư duy tổng hợp, .
+ Truyền thống hiếu học, trọng học, truyền thống tôn sư trọng đạo, ….
– Hạn chế:
Thiếu óc phân tích, tinh thần phê bình và tự phê bình; thiếu ý thức pháp luật, chấp hành nội quy, kỷ luật; thiếu ý thức tiết kiệm, chưa biết làm ăn lớn, làm ăn lâu bền, khó hợp tác, đố kỵ, nặng tâm lý của người sản xuất nhỏ nông nghiệp, thiếu tư duy và tác phong công nghiệp.
Truyền thống dân chủ làng xã, những tư tưởng cục bộ, làng xã, hay can thiệp vào cuộc sống riêng tư, các chuyện của tập thể, tùy tiện.
Hạn chế do sản xuất tiểu nông mang lại thể hiện ở chỗ khả năng hoạch toán kế toán kém, nặng về lợi ích trước mắt, bỏ qua lợi ích lâu dài
Tâm lý cầu an, cầu may
Thích quân bình, ko thích sự phân hóa trong cs
Đề cao thái quá, coi thường tri thức, coi thường tuổi trẻ
Người VN cần cù chịu khó, song dễ thỏa mãn, tâm lý thụ động
♦♦♦ Định hướng xây dựng con người VN
– Xây dựng con người VN có những đức tính cơ bản như: tinh thần yêu nước, tự cường dân tộc, phấn đấu vì độc lập dân tộc và CNXH, có ý chí đưa đất nước khỏi đói nghèo, lạc hậu, đoàn kết với nhân dân thế giới trong sự nghiệp đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xh.
– Có ý thức tập thể, đoàn kết, phấn đấu vì lợi ích chung
– Lối sống lành mạnh, nếp sống văn minh, cần kiệm, trung thực, nhân nghĩa tôn trọng kỷ cương phép nước, quy ước của cộng đồng, có ý thức bảo vệ và cải thiện môi trường sinh thái
– Lao động chăm chỉ với lương tâm nghề nghiệp, có kĩ thuật và sáng tạo năng suất cao vì lợi ích của bản thân, gia đình, tập thể và xã hội.
– Thường xuyên học tập, nâng cao hiểu biết, trình độ chuyên môn, trình độ thẩm mỹ và thể lực,