1. Lập bảng thống kê các tác phẩn truyện và kí hiện đại đã học.
| STT | Tên tác phẩm (hoặc đoạn trích) | Tác giả | Thể loại | Tóm tắt nội dung (đại ý) |
| 1 | Bài học đường đời đầu tiên | Tô Hoài | Truyện
ngắn |
Tính tình xốc nổi và bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn |
| 2 | Sông nước Cà Mau | Đoàn Giỏi | Truyện ngắn | Vẻ đẹp hùng vĩ đầy sức sống hoang dã của vùng sông nước Cà Mau. |
| 3 | Bức tranh của em gái tôi | Tạ Duy Anh | Truyện ngắn | Ngợi ca tình cảm hồn nhiên trong sáng và lòng nhân hậu của anh em bé Kiều Phương. |
| 4 | Vượt thác | Võ Quảng | Truyện ngắn | Thể hiện vẻ đẹp hùng dũng và sức mạnh của con người trong lao động trên nền cảnh thiên nhiên rộng lớn, hùng vĩ. |
| 5 | Buổi học cuối cùng | A. Đô-đê | Truyện ngắn | Ngợi ca vẻ đẹp của lòng yêu nước (thông qua tình yêu đối với tiếng nói dân tộc). |
| 6 | Cô Tô | Nguyễn Tuân | Kí | Cảnh thiên nhiên trong sáng tươi đẹp và sinh hoạt nhộn nhịp của con người trên đảo Cô Tô. |
| 7 | Cây tre Việt Nam | Thép Mới | Kí | Xây dựng hình tượng cây tre như là một biểu tượng cho những phẩm chất quý báu của con người và dân tộc Việt Nam. |
| 8 | Lòng yêu nước | I. Ê-ren-bua | Tuỳ bút (kí) | Thể hiện lòng yêu nước thiết tha sâu sắc của tác giả và những người dân Xô viết trong hoàn cảnh thử thách gay gắt của cuộc chiến tranh vệ quốc. |
| 9 | Lao xao | Duy Khán | Hồi kí | Bằng sự quan sát tinh tường, vốn hiểu biết phong phú và tình yêu quê hương sâu sắc, tác giả đã miêu tả thật sinh động về thế giới của các loài chim ở đồng quê. |
2. Chép lại tên tác phẩm (hoặc đoạn trích) và thể loại vào bảng theo mẫu dưới đây, đánh dấu x vào vị trí tương ứng ở các cột tiếp theo nếu thấy có các yếu tố đó.
| Tên tác phẩm (hoặc đoạn trích) | Thể loại | Cốt truyện | Nhân vật | Nhân vật kể chuyện |
| Bài học đường đời đầu tiên |
Truyện ngắn |
x | x | x |
| Sông nước Cà Mau |
Truyện ngắn |
x | x | x |
| Bức tranh của em gái tôi | Truyện ngắn | x | x | x |
| Vượt thác | Truyện ngắn | x | x | x |
| Buổi học cuối cùng | Truyện ngắn | x | x | x |
| Cô Tô | Kí | x | ||
| Cây tre Việt Nam | Kí | x | x | |
| Lòng yêu nước | Kí | |||
| Lao xao | Kí | x |
Như vậy, yếu tố thường có chung trong cả truyện và kí là nhân vật kể chuyện. Kí cũng có thể có hoặc không có nhân vật và cốt truyện (điều thường không thể thiếu trong truyện ngắn).
3. Những tác phẩm truyện và kí đã học hầu hết là những bài ca ngợi ca đất nước, con người và cuộc sống. Nó giúp cho chúng ta thêm yêu đất nước, yêu cuôc sống mà yêu mỗi người ở quanh ta.
4. Có thể chọn các nhân vật như: Dế Mèn, chú bé Phrăng, thầy Ha-men,…để phát biểu những suy nghĩ của bản thân về nhân vật.