Đề bài: Bài học về nhân cách và lối sống mà anh chị rút ra từ các câu chuyện về Thái phó Tô Hiến Thành và Thái sư Trần Thủ Độ.
Thái phó Tô Hiến Thành và Thái sư Trần Thủ Độ là hai danh nhân văn hoá đất Việt, hai người có công rất lớn đối với sự thịnh vượng của hai triều đại phong kiến Việt Nam. Họ là những tấm gương sáng về lối sống và nhân cách. Qua câu chuyện về Tô Hiến Thành và Trần Thủ Độ, người viết sử hướng đến mục đích đề cao lòng trung thực, ca ngợi tấm lòng luôn vì dân vì nước của họ. Cả hai vị tướng đầu triều này đều luôn đặt quyền lợi của dân tộc, đất nước lên trên quyền lợi gia đình và cộng đồng. Câu chuyện về hai vị tướng này mang đến cho chúng ta những bài học nhân sinh vô cùng quý giá.
Trung thực là phẩm chất vô cùng đáng quý ở mỗi người. Trung thực với mọi người xung quanh, trung thực với chính mình chúng ta sẽ không làm điều gì khuất tất. Tô Hiến Thành và Trần Thủ Độ đều là những con người rất trung thực và thẳng thắn. Là những người đứng đầu triều, mỗi lời nói, mỗi cách ứng xử đều ảnh hưởng đến vương pháp, vì thế họ luôn trung thực và công bằng khi giải quyết công việc.
Thế nhưng điều đáng trân trọng và đáng để chúng ta học tập ở hai con người ấy chính là tấm lòng mình vì mọi người. Điểm chung giữa Tô Hiến Thành và Trần Thủ Độ chính là tấm lòng luôn vì nước vì dân, biết đặt quyền lợi của tập thể lên trên quyền lợi cá nhân. Đó là biểu hiện của tinh thần trách nhiệm đối với dân tộc, đối với cộng đồng. Trần Thủ Độ ban thưởng cho người lính canh vì anh ta đã giữ nghiêm phép nước, mặc dù anh ta làm trái ý của Linh Từ quốc mẫu. Ông ban thưởng cho người dám nói thẳng nói thật với đức vua dù người đó nói không tốt về mình. Dù việc nhỏ hay việc lớn, Trần Thủ Độ đều vì mục đích giữ nghiêm phép nước. Một chức câu đương nhỏ dành cho người họ hàng của Linh Từ quốc mẫu – vợ ông – là việc không khó. Nhưng ông không làm theo ý của vợ. Bởi vì, ông không muốn một chút lợi lộc nhỏ của ngời thân làm phép nước không nghiêm, sử việc không công bằng. Vì trách nhiệm nặng nề mà triều đình đã đặt lên vai, thái sư Trần Thủ Độ đã sẵn sàng hy sinh những quyền lợi riêng tư để giữ nguyên phép nước.
Thái phó Tô Hiến Thành cũng không vì miếng mồi danh vọng, tiền bạc mà làm trái đạo trời. Ông cũng không sợ cả những lời doạ nạt. Ông đã dũng cảm bảo vệ di chúc của nhà vua. Vì quyền lợi của dân tộc, ông đã tiến cử người thực sự có tài chứ không tiến cử người ngày đêm hầu hạ mình.
Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta vẫn phải thường xuyên đối phó với những mâu thuẫn giữa lợi ích cá nhân và lợi ích cộng đồng. Nhiều khi một chút lợi của riêng mình lại gây nên những thiệt hại cho tập thể, cho mọi người xung quanh. Những tấm gương sáng về nhân cách và lối sống của người xưa nhắc nhở chúng ta phải sống sao cho phải đạo, phải biết điều hoà mối quan hệ giữa quyền lợi của bản thân và lợi ích của tập thể, của những người xung quanh, không nên chỉ lo cho bản thân mình. Có nhiều người, vì cái lợi trước mắt của bản thân đã sẵn sàng gây nên tai hoạ hoặc những mầm hoạ cho cả xã hội. Khi làm việc gì chúng ta cũng phải cân nhắc cái lợi và cái hại nó gây nên cho xã hội.
Để trở thành những con ngời có ích cho xã hội, chúng ta còn phải biết nhìn xa trông rộng, phải biết sống đúng đạo làm người. Xã hội sẽ tốt đẹp hơn nếu mỗi ngời đều có trách nhiệm, đều có ý thức xây dựng tập thể. Sự ích kỷ, chỉ bo bo quyền lợi của riêng mình sẽ khiến cho con người sống nhỏ nhen và tính toán. Mà những tính toán nhỏ nhen bao giờ cũng gây nên những điều không tốt cho người khác và cho cả bản thân người ích kỷ. Thái phó Tô Hiến Thành và Thái sư Trần Thủ Độ là những tấm gương sáng ngời về nhân cách. Họ mang những trách nhiệm vô cùng nặng nề đối với triều đình, cách ứng xử của họ liên quan đến lợi ích, sự sống còn của cả một triều đình nên họ phải cân nhắc, phải thận trọng. Chúng ta chỉ là những con người bình thường song cũng vẫn là một cá nhân của xã hội. Hành động của chúng ta cũng liên quan đến những ngời xung quanh nên chúng ta cũng phải biết xử xự sao cho đúng, cho hợp lẽ phải, lẽ đời.
Biết sống vì mọi người, sẵn sàng hy sinh lợi ích của bản thân để củng cố lợi ích của dân tộc là truyền thống, lối sống vô cùng tốt đẹp của nhân dân ta. Và những anh hùng dân tộc, danh nhân văn hoá là những tấm gương sáng người, là biểu tượng đẹp đẽ cho tinh thần ấy. Lòng trung thực, tinh thần tập thể và trách nhiệm đối với nhân dân, với đất nước là những điểm sáng trong nhân cách và lối sống của những người như Tô Hiến Thành và Trần Thủ Độ, là những tấm gương để chúng ta soi mình và sửa mình sao cho hợp lẽ đời.