TƯƠNG TƯ
(Nguyễn Bính)
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
– Nguyễn Bính (1918 -1966), tên khai sinh là Nguyễn Trọng Bính
– Ông được vinh danh là nhà thơ làng quê Việt Nam
– Phong cách thơ:
+ Đậm đà phong vị ca dao dân ca
+ Cái “tôi” của Nguyễn Bính mang tâm trạng bất an của một tâm hồn tha thiết với những giá trị cổ truyền của dân tộc đang đứng trước nguy cơ mai một khi những phong trào Âu hóa xuất hiện
– Các tác phẩm chính: qua nhà, những bóng người trên sân ga, tương tư, chân quê, lỡ bước sang ngang, tâm hồn tôi…
2. Tác phẩm
– Xuất xứ: trích từ tập lỡ bước sang ngang
– Đề tài: viết về tình yêu đôi lứa
– Chủ đề: bài thơ giãi bày nỗi lòng một cách chân thực tinh tế của một chàng trai thôn quê
– Bố cục: 3 phần
+ Phần 1: 4 câu thơ đầu: khởi nguồn cho tâm trạng tương tư
+ Phần 2: 12 câu tiếp theo: giãi bày tâm sự tương tư
+ Phần 3:còn lại: ước mơ muôn đời của tình yêu đôi lứa
Tham khảo: Đọc hiểu bài thơ Tương tư
II. PHÂN TÍCH
1. Khởi nguồn cho tâm trạng tương tư.
– Chủ thế trữ tình: chàng trai thôn Đoài.
– Khởi nguồn tương tư là nỗi nhớ nhung.
– Cách nói thôn Đoài thôn Đông mang đậm âm hưởng dân gian ca dao tục ngữ, dùng địa danh hai thôn để chỉ cho hai người con trai con gái.
– Yêu cô gái chàng trai đã mang bệnh tương tư -> một căn bệnh rât phổ biến và bình thường của những người đang yêu.
– Nhà thơ so sánh căn bệnh tương tư của chàng trai với căn bệnh tương tư của trời -> thể hiện sự tự nhiên, căn bệnh đó là hoàn toàn có một cách tự nhiên và thường trực như chuyện nắng mưa vậy. Đó là điều tất yếu.
Bốn câu thơ đầu nhà thơ nói lên giới thiệu lên nhân vật trữ tình và căn bệnh tương tư. Nó là một căn bệnh tự nhiên như chuyện nắng mưa của trời. Nhân vật trữ tình là chàng trai thôn Đoài hay chính nhà thơ?
2. Sự giãi bày tâm sự về căn bệnh tương tư
– Nhân vật trữ tình mang một nỗi buồn băn khoăn thắc mắc
– Đã bao lâu chưa gặp được nàng nên nỗi niềm càng da diết nôn nao
+ Từ “ngày” được lặp lại ba lần kết hợp với từ qua để diễn tả nỗi buồn triền miên giằng giặc
+ Cách diễn tả lá xanh chuyển thành lá vàng -> vừa diễn tả được thời gian vừa diễn tả được tâm trạng. Thời gian luân hồi ngày qua ngày, một khắc trôi qua dài tựa ba thu, tâm trạng nhớ nhung mong đợi thành ra thấy thời gian trôi qua rất nhanh
– Chàng trai trách móc buồn tủi rồi tự bâng khuâng trách móc, dày vò mình: Nếu là cách trở xa xôi thì chàng trai còn được an ủi vì không gian nhưng đây cách nhau chỉ có một đầu đình mà sao xa xôi quá. Chàng thấy băn khoăn thì lại càng thấy buồn tủi
– Sự mong đợi khát vọng đến bao giờ thì mới gặp được người mình yêu như bến gặp đò, hoa khuê các gặp bướm giang hồ -> những hình ảnh rất chân quê.
+ Tác giả sử dụng lối nói ước lệ, ẩn dụ trong ca dao và trong thơ truyền thống.
Tóm lại đoạn thơ diễn tả nỗi niềm ước mong khát vọng về tình yêu hạnh phúc đôi lứa, chàng trai tương tư nhớ người yêu đó là một tình cảm hết sức thiêng liêng và đẹp đẽ.
3. Ước mơ muôn đời của hạnh phúc đôi lứa
– Có một giàn giầu, có một hàng cau, nhà anh, nhà em -> thể hiện sư đơn côi, lẻ bóng. Cả anh và em vẫn đang trong trạng thái đôi nơi, vẫn xa xôi cách trở quá chừng.
– Cau – giầu biểu hiện ước mơ của chàng trai muốn nên duyên với người mình yêu. Đồng thời thể hiện duyên lứa đôi sắt son bền chặt.
Cấu trúc song hành gợi tả mối quan hệ gắn bó với đôi trai gái trong một tình yêu đẹp.
III. TỔNG KẾT
Nhà thơ Nguyễn Bính đã đem lại cho chúng ta hiểu thêm về một cung bậc cảm xúc trong tình yêu. Tương tư là một căn bệnh tình cảm mà ai khi yêu cũng mắc phải. Nó tự nhiên như trời nắng mưa vậy. Nhưng hình ảnh chân thân mang âm hưởng ca dao, mang nét đẹp truyền thống.