SOẠN BÀI MỘT THỜI ĐẠI TRONG THI CA
(Trich Hoài Thanh)
I. TÁC GIẢ
– Hoài Thanh xuất thân trong gia đình nhà nho nghèo, sớm tham gia phong trào yêu nước. Viết văn từ những năm mới ngoài 20 tuổi. Hoạt động chủ yếu trong ngành văn hoá nghệ thuật: là nhà văn học xuất sắc nhất của văn học Việt Nam hiện đại.
– Tác phẩm nổi tiếng nhất là “Thi nhân Việt Nam”. Ông được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh.
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
Cách nhận diện “tinh thần thơ mới” của tác giả:
– Cái khó trong việc tìm ra tinh thần thơ mới là ranh giới giữa thơ cũ và thơ mới không phải rạch ròi dễ nhận ra.
– Các nhận diện:
+ Không thể căn cứ vào những bài thơ dở, thời nào chả có mà phải so sánh bài hay với bài hay.
+ Vả chăng cái mới và cái cũ vẫn tiếp nối qua lại cho nên phải so sánh trên đại thể.
Điều cối lõi mà thơ mới đưa đến cho thi đàn VN lúc bấy giờ
– Tinh thần thơ mới là chữ “Tôi”.
+ Cái khác ở chữ “Tôi” và chữ “Ta” . Ngày trước là thời chữ “Ta”, bây giờ là thời chữ “Tôi”.
+ Chữ “Tôi” trước đây nếu có thì cũng phải ẩn mình sau chữ “Ta”. Chữ “Tôi” bây giờ là chữ “tôi” theo ý nghĩa tuyệt đối của nó.
Bi kịch của “cái tôi” trong thơ mới và hướng giải toả bi kịch.
– “Cái tôi” bây giờ đáng thương và tội nghiệp ở chỗ nó không còn cái cốt cách hiện ngang ngày trước: đ/c. Thơ mới đang diễn ngấm ngầm dưới những phù hiệu dễ dãi trong hồn người thanh niên.
– Họ giải quyết bi kịch bằng cách giữ cả vào Tiếng Việt là vong hồn các thế hệ đã qua.
Nghệ thuật nghị luận:
– Đặt vấn đề rõ, gọn (1câu) d/c.
– Dẫn dắt vấn đề khoa học, khéo léo và dễ hiểu, đảm bảo sự liền mạch trong hệ thống luận điểm, luận cứ, sự liên kết, chuyển tiếp giữa các ý, các đoạn trong bài 1 cách thống nhất.
– Câu văn nghị luận giàu chất thơ có sức gợi cảm xúc và gây hứng thú cho người đọc.
+ Giọng văn: Đồng cảm chia sẻà tấm lòng người viết thiết tha, thông cảm thấu hiểu. d/c. tr. 103.
– Nghệ thuật lí luận chặt chẽ, thấu đáo, khoa học.
– Khi phân tích đặc điểm thơ mới, tác giả luôn phân tích “cái tôi” trong nhiều quan hệ với ta “cái ta” để tìm chỗ giống nhau và khác nhau.
+ Khi tìm cái mới của thơ mới và các nhà thơ mới tác giả nhìn vấn đề trong mối quan hệ với thời đại với tâm lí người TN đương thờià thấu đáo, sâu sắc.
+ Lí luận gắn bó chặt chẽ giữa những nhân định, luận điểm có tính khái quát những ví vụ cụ thể, đa dạng, giàu sức thuyết phục.
+ Có cái nhìn thấu đáo về “cái tôi” “Cái ta”, có sự so sánh giữa các câu thơ và nhà thơ cũ, mới trong diễn biến lịch sử.