Năm 179 Trước công nguyên, An Dương Vương do chủ quan, thiếu phòng bị nên đất nước ta bị Triệu Đà thôn tính. Sau Triệu Đà dưới ách cai trị tàn bạo của nhà Hán đã đẩy nhân dân ta đến trước những thử thách nghiêm trọng, đất nước mất tên, nhân dân có nguy cơ bị đồng hoá, nhưng ta không chịu sống trong cảnh nô lệ đã liên tục nổi dậy đấu tranh. Mở đầu là cuộc khởi nghĩa hai bà Trưng (năm 40). Đây là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu cho ý chí bất khuất của dân tộc ta thời kỳ đầu công nguyên.
[toc]
Thất bại của An Dương Vương đã để lại hậu quả ntn?
Nước Âu Lạc mất đất, mất tên và trở thành 1 bộ phận đất đai của TQ. Từ đó các triều đại phong kiến TQ thay nhau thống trị đô hộ nước ta hơn 1000 năm, 1000 năm Bắc thuộc. Năm 111 TCN nhà Hán đánh Nam Việt. Âu Lạc chuyển sang tay nhà Hán. Nhà Hán chia nước ta thành 3 quận, gộp với 6 quận của TQ thành Châu Giao.
1. Nước Âu Lạc từ thế kỷ II trước công nguyên đến thế kỷ I có gì thay đổi?
– Năm 179 TCN Triệu Đà sát nhập nước Âu Lạc và Nam Việt, chia Âu lạc làm 2 quận: Giao Chỉ và Cửu Chân.
– Năm 111 TCN, nhà Hán chiếm Âu Lạc, chia Âu Lạc làm 3 quận, gộp với 6 quận của TQ thành Châu Giao.
- Thủ phủ đặt ở Luy Lâu
- Đứng đầu châu là Thứ Sử, đứng đầu quận là Thái thú và Đô úy các quan đều là người Hán
– Bộ máy cai trị của nhà Hán từ trung ương đến địa phương.
– Âm mưu của nhà Hán:
- Chiếm đóng lâu dài và xóa tên nước ta, biến nước ta thành bộ phận lãnh thổ Trung Quốc.
- Nhà Hán bắt dân ta nộp nhiều thứ thuế.
- Cống nạp nặng nề.
- Đưa người Hán sang ở lẫn với dân ta, bắt dân ta phải theo phong tục tập quán của người Hán, để đồng hóa dân tộc ta.
- Năm 34 Tô Định làm thái thú quận Giao Chỉ .
=> Bọn quan lại người Hán rất tham lam tàn bạo, điển hình là Tô Định.
Nhà Hán gộp Âu Lạc với 6 quận của TQ thành Châu Giao nhằm mục đích gì ?
Nhà Hán muốn chiếm đóng nước ta lâu dài, xoá tên nước ta, muốn biến nước ta thành một bộ phận lãnh thổ của TQ.
Em có nhận xét gì về cách đặt quan lại của nhà Hán?
Nhà Hán mới bố trí được người cai trị từ cấp quận, còn cấp huyện, xã chúng chưa thể với tới nên buộc phải để người Âu Lạc trị dân như cũ.
Nhà Hán đưa người Hán sang Châu Giao nhằm mục đích gì?
Đồng hoá dân ta, “đồng hoá” có nghĩa là làm thay đổi bản chất, làm cho giống như của mình.
2. Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng bùng nổ.
Nguyên nhân:
- Sự áp bức bóc lột tàn bạo của nhà Hán.
- Thi Sách chồng Trưng Trắc bị thái thú Tô Định giết hại. Để trả nợ nước, thù nhà Hai Bà Trưng đã nổi dậy khởi nghĩa.
Diễn biến:
- Mùa xuân năm 40 (tháng 3 dương lịch), Hai Bà Trưng đã dựng cờ khởi nghĩa làm lễ tế cờ ở Hát Môn (Hà Tây)
- Nghĩa quân làm chủ Mê Linh, nhanh chóng tiến xuống Cổ Loa và Luy Lâu.
- Nghĩa quân từ Hát Môn --> Mê Linh --> Cổ Loa --> Luy Lâu. Cuộc khởi nghĩa được các tướng lĩnh và nhân dân ủng hộ, chỉ trong thời gian ngắn nghĩa quân đã làm chủ Mê Linh, tiến đánh Cổ Loa rồi Luy Lâu.
- Cuộc khởi nghĩa thắng lợi.
Câu thơ miêu tả khí thế của cuộc khởi nghĩa:
Ngàn Tây nổi ánh phong trần
Ầm ầm binh mã xuống gần Long Bên.
Nguyên nhân thắng lợi:
- Tinh thần yêu nước và đoàn kết của quân dân.
- Được nhân dân ủng hộ và tài chỉ huy của Hai Bà
Ý nghĩa:
- Độc lập dân tộc được khôi phục.
- Thể hiện tinh thần yêu nước, ý chí quật cường của dân tộc, của phụ nữ Việt Nam .
Kết quả: Thái thú Tô Định bỏ trốn, quân Hán bị đánh tan, khởi nghĩa giành thắng lợi. Báo hiệu các thế lực phong kiến phương bắc không thể cai trị vĩnh viễn nước ta.
Dưới ách thống trị tàn bạo của nhà Hán, ND ta đã làm gì ?
Vì ách đô hộ tàn bạo của nhà Hán làm cho dân ta căm phẫn muốn nổi dậy chống lại. Đó chính là nguyên nhân của cuộc khởi nghĩa. Thi Sách chồng Trưng Trắc bị giết như đổ thêm dầu vào lửa làm cuộc khởi nghĩa bùng nổ nhanh chóng hơn.
Theo em khắp nơi kéo quân về Mê Linh nói lên điều gì ?
Ách thống trị của nhà Hán đối với nhân dân ta khiến mọi người đều căm giận và nổi dậy chống lại. Cuộc khởi nghĩa được nhân dân ủng hộ.