a. Âm mưu của Pháp, Mỹ :
– điện Biên Phủ có vị trí chiến lược then chốt ở đông Dương và đông Nam Á nên Pháp cố nắm giữ. Nava xây dựng điện Biên Phủ thành một tập đoàn cứ điểm mạnh nhất đông Dương. Pháp tập trung ở đây 16.200 quân, đủ loại binh chủng, được bố trí thành ba phân khu với 49 cứ điểm.
+ Phân khu Bắc gồm các cứ điểm độc Lập, Bản Kéo
+ Phân khu Trung tâm Mường Thanh, nơi đặt cơ quan chỉ huy, tập trung 2/3 lực lượng, có sân bay và hệ thống pháo binh.
+ Phân khu Nam Hồng Cúm, có trận địa pháo, sân bay.
– Pháp và Mỹ coi điện Biên Phủ là “một pháo đài bất khả xâm phạm”, trung tâm của kế hoạch Nava.
b. Chủ trương của ta :
– Tháng 12/1953, đảng quyết định mở Chiến dịch điện Biên Phủ nhằm tiêu diệt lực lượng địch, giải phóng Tây Bắc, tạo điều kiện cho Lào giải phóng Bắc Lào.
– Ta huy động một lực lượng lớn chuẩn bị cho chiến dịch: khoảng 55.000 quân, hàng chục ngàn tấn vũ khí, đạn dược; lương thực, cùng nhiều ô tô vận tải, thuyền bè… chuyển ra mặt trận.
– đầu tháng 3 công tác chuẩn bị mọi mặt đã hoàn tất. Quân ta nổ súng mở màn cuộc tấn công tập đoàn cứ điểm điện Biên Phủ (13/3/1954).
c. Diễn biến : Chiến dịch điện Biên Phủ diễn ra qua 3 đợt
– đợt 1,từ ngày 13/3 đến 17/3/1954:Ta tiến công tiêu diệt các căn cứ Him Lam và toàn bộ phân khu Bắc, loại khỏi vòng chiến 2.000 địch.
– đợt 2, từ ngày 30/3 đến 26/4/1954:Ta tiến công phía đông khu Trung tâm Mường Thanh: E1, D1, C1, C2, A1 …,chiếm phần lớn các căn cứ của địch, tạo điều kiện bao vây, chia cắt, khống chế địch. Mỹ khẩn cấp viện trợ cho Pháp và đe dọa ném bom nguyên tử ở điện Biên Phủ. Ta khắc phục khó khăn về tiếp tế, quyết tâm giành thắng lợi.
– đợt 3, từ ngày 1/05 đến 7/5/1954: Ta tiến công khu Trung tâm Mường Thanh và phân khu Nam, tiêu diệt các căn cứ còn lại của địch. Chiều 7/5, ta đánh vào sở chỉ huy địch. 17 giờ 30 ngày 7/5/1954, Tướng đơ Caxtơri cùng toàn bộ Ban tham mưu địch đầu hàng và bị bắt sống. Lá cờ “Quyết chiến quyết thắng” của ta tung bay trên nóc hầm Tướng đơ Caxtơri. Tập đoàn cứ điểm điện Biên Phủ bị tiêu diệt.
– Các chiến trường toàn quốc đã phối hợp chặt chẽ nhằm phân tán, tiêu hao, kìm chân địch, tạo điều kiện cho điện Biên Phủ giành thắng lợi .
d. Kết quả:Trong cuộc Tiến công chiến lược đông – Xuân 1953 – 1954 và Chiến dịch lịch sử điện Biên Phủ, ta đã loại khỏi vòng chiến đấu 128.000 địch, 162 máy bay, thu nhiều vũ khí, giải phóng nhiều vùng rộng lớn. Riêng tại điện Biên Phủ, ta loại khỏi vòng chiến 16.200 địch, bắn rơi 62 máy bay, thu toàn bộ vũ khí, phương tiện chiến tranh.
e. Ý nghĩa : Thắng lợi cùa cuộc Tiến công chiến lược đông – Xuân 1953 – 1954 và Chiến dịch lịch sử điện Biên Phủ đập tan hoàn toàn kế hoạch Nava, giáng đòn quyết định vào ý chí xâm lược của Pháp, làm xoay chuyển cục diện chiến tranh ở đông Dương, tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc đấu tranh ngoại giao của ta giành thắng lợi. Chiến thắng điện Biên Phủ “đã ghi vào lịch sử dân tộc như một Bạch đằng, một Chi Lăng hay một đống đa ở thế kỉ XX và đi vào lịch sử thế giới như một chiến công chói lọi, đột phá thành trì của hệ thống nô dịch thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc”.
Mở rộng :
Vấn đề 1. Hãy giải thích vì sao điện Biên Phủ là khâu chính của kế hoạch Nava ?
– đến 1953, sau 8 năm tiến hành chiến tranh xâm lược đông Dương, lực lượng của Pháp đã chịu nhiều thất bại nặng nề. Pháp ngày càng lệ thuộc vào Mĩ. được Mĩ giúp, Pháp thực hiện kế hoạch Nava trong 18 tháng, hòng giành thắng lợi buộc ta phải đàm phán theo điều kiện có lợi cho chúng.
– Kế hoạch Nava gồm hai bước : muốn thực hiện điều quan trọng nhất là phải tập trung khối cơ động mạnh (44 tiểu toàn) mới có thể giành thắng lợi với ta trong trận quyết chiến chiến lược.
– Pháp và Mỹ xây dựng điện Biên Phủ trở thành tập đoàn cứ điểm mạnh nhất đông Dương, nhằm chiếm lấy một địa bàn quan trọng đế khống chế Tây Bắc Việt Nam, Thượng Lào, đồng thời làm căn cứ quân sự để từ đó làm bàn đạp xâm lược đông Dương và đông Nam Á sau này.
– Tháng 2/1953, Bộ Chính trị đảng Lao động Việt Nam chọn điện Biên Phủ làm trận quyết chiến chiến lược. Như vậy, cả Ta và lẫn Pháp đều chọn điện Biên Phủ làm trận then chốt để kết thúc chiến tranh. điện Biên Phủ là khâu chính của kế hoạch Nava.
Vấn đề 2.Tại sao nói : Thắng lợi ở điện Biên Phủ đã có tác dụng quyết định đối với thắng lợi của Hội nghị Giơnevơ ?
– Thực tế lịch sử nước ta đã chứng minh rằng : chỉ có đánh tan ý chí xâm lược của kẻ địch thì chúng mới chịu thương lượng thực sự để chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình.
– Thắng lợi ở bàn hội nghị, chỉ có thể được thực hiện khi chúng có thực lực, khi chúng ta đã thắng, đã mạnh, đã đè bẹp được ý chí xâm lược của kẻ thù.
– Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược đang đi đến hồi kết thúc. Ta và Pháp tiến hành đàm phán ở Giơnevơ. Do thái độ của Pháp vẫn chưa từ bỏ ý chí xâm lược, nên không thành thật đàm phán… đến khi thất bại ở điện Biên Phủ, ý chí xâm lược bị đánh tan, Pháp mới chịu kí kết với Ta Hiệp định Giơnevơ. Do vậy, thắng lợi ở điện Biên Phủ có tác dụng quyết định…