Câu 101: Các cơ quan của Liên hợp quốc.

1. Đại hội đồng:

• Là cơ quan duy nhất của Liên hợp quốc có sự tham gia của tất cả các quốc gia thành viên (192 thành viên). Theo Điều 10, Hiến chương Liên hợp quốc, Đại hội đồng là cơ quan có thẩm quyền rất rộng: thảo luận và đưa ra kiến nghị về tất cả các vấn đề thuộc phạm vi Hiến chương hoặc thuộc quyền hạn và chức năng của bất kỳ một cơ quan nào của Liên hợp quốc cho các thành viên LHQ hoặc Hội đồng Bảo an; xem xét những nguyên tắc chung về sự hợp tác để duy trì hoà bình và an ninh quốc tế; lưu ý Hội đồng Bảo an về những tình thế có khả năng làm nguy hại đến hoà bình và an ninh quốc tế…

• Đại hội đồng họp mỗi năm 1 lần thường khai mạc vào ngày thứ ba của tuần thứ ba tháng 9. Đại hội đồng có thể họp phiên bất thường do Tổng thư ký triệu tập theo yêu cầu của Hội đồng Bảo an hoặc của đa số các thành viên Liên họp quốc. Đại hội đồng tự quy định những quy tắc thủ tục của mình. Đại hội đồng bầu chủ tịch cho từng khoá họp. Bên cạnh đó, Đại hội đồng có thể thành lập những cơ quan giúp việc mà Đại hội đồng xét thấy là cần thiết cho việc thực hiện các chức năng của mình.

2. Hội đồng Bảo an.

• Là cơ quan thường trực của Liên hợp quốc chịu trách nhiệm chính trong việc duy trì hoà bình và an ninh quốc tế. Khi thực hiện các trách nhiệm và nghĩa vụ mà Hiến chương quy định, Hội đồng Bảo an phải hành động với tư cách thay mặt cho các thành viên của Liên hợp quốc.

• Hội đồng Bảo an gồm 15 thành viên, trong đó có 5 uỷ viên thường trực (Cộng hoà Liên bang Nga, Cộng hoà nhân dân Trung Hoa, Cộng hoà Pháp, Liên hiệp Vương quốc Anh – Bắc Ailen và Hợp chúng quốc Hoa Kỳ) và 10 uỷ viên không thường trực được Đại hội đồng bầu ra với nhiệm kỳ 2 năm.

• Hoạt động của HĐBA thông qua các phiên họp thường kỳ (ít nhất 2 lần trong 1 năm). Tuy nhiên, HĐBA cũng có thể triệu tập họp bất thường nếu thấy cần thiết để duy trì hoà bình và an ninh quốc tế. HĐBA có thể thành lập những cơ quan giúp việc nếu xét thấy cần thiết cho việc thực hiện chức năng của mình.

READ:  Câu 83: Khái niệm và nguồn của luật hàng không quốc tế

• Theo Điều 25, các nghị quyết của HĐBA là bắt buộc với các quốc gia thành viên và phải được các quốc gia thành viên thi hành.

3. Hội đồng kinh tế – xã hội.

• Là cơ quan có nhiệm vụ phối hợp các hoạt động kinh tế, xã hội, y tế và những vấn đề liên quan khác giữa LHQ và các quốc gia thành viên, các cơ quan chuyên môn khác của LHQ. Hợp đồng kinh tế – xã hội gồm 54 uỷ viên được bầu với nhiệm kỳ 3 năm. Hội đồng kinh tế – xã hội tiến hành các cuộc điều tra và làm báo cáo về các vấn đề mà mình phụ trách. Hội đồng có thể gửi những kiến nghị về tất cả các vấn đề cho Đại hội đồng, các thành viên LHQ và các tổ chức chuyên môn hữu quan; đưa ra những kiến nghị nhằm khuyến khích sự tôn trọng các quyền tự do cơ bản của con người, chuẩn bị những dự thảo và điều ước về các vấn đề thuộc thẩm quyền của mình để trình Đại hội đồng… Hội đồng kinh tế – xã hội lập ra các uỷ ban giúp việc nếu cần thiết cho việc thi hành những chức năng của Hội đồng.

4. Hội đồng Quản thác.

• Là một trong các cơ quan chính của LHQ có nhiệm vụ quản lý kiểm soát các lãnh thổ nằm dưới chế độ quản thác. Chế độ quản thác do LHQ quy định nhằm mục đích giúp đỡ nhân dân các nước thuộc địa tiến bộ về chính trị, kinh tế và xã hội, đưa họ đến chế độ tự quản hoặc độc lập hoàn toàn.

• Trong 6 cơ quan chính của Liên hợp quốc, hiện nay chỉ có Hội đồng Quản thác là không còn tồn tại trên thực tế do lãnh thổ quản thác cuối cùng là Paula đã trở thành thành viên thứ 185 của LHQ. Năm 1994, trong báo cáo hàng năm, Tổng thư ký LHQ đã đề nghị tiến hành các bước giải thể Hội đồng Quản thác theo Điều 108, Hiến chương LHQ.

5. Toà án công lí quốc tế:

◦ Là cơ quan tư pháp chính của LHQ. Toà án hoạt động trên cơ sở Hiến chương LHQ, Quy chế và Nội quy của toà. Tất cả thành viên LHQ đương nhiên là thành viên Quy chế Toà án Quốc tế. Toà án Quốc tế gồm 15 thẩm phán do Đại hội đồng và Hội đồng Bảo an bầu độc lập và cùng một lúc với nhiệm kỳ 9 năm, cứ 3 năm bầu lại 1/3 tổng số các thẩm phán. Các thẩm phán được bầu với tư cách cá nhân từ các luật gia có uy tín về Luật Quốc tế, có phẩm chất đạo đức tốt.

READ:  Câu 42: Phân loại điều ước quốc tế, thẩm quyền ký kết các điều ước quốc tế theo pháp luật Việt Nam

◦ Toà có các chức năng chính:

◦ Giải quyết tranh chấp giữa các quốc gia

◦ Đưa ra kết luận tư vấn về vấn đề pháp lí cho các cơ quan của LHQ.

◦ Toà án quốc tế chỉ giải quyết tranh chấp giữa các quốc gia khi có sự đồng ý của tất cả các bên tranh chấp chấp nhận đưa tranh chấp ra toà án quốc tế để giải quyết. Quyết định của toà án được thông qua với đa số các thẩm phán có mặt và biểu quyết tán thành.

6. Ban thư ký.

◦ Là cơ quan hành chính của LHQ. Đứng đầu Ban thư ký là Tổng thư ký. Tổng thư ký do Đại hội đồng bổ nhiệm theo kiến nghị của Hội đồng Bảo an với nhiệm kỳ 5 năm và có thể được bầu lại sau khi hết nhiệm kỳ.

Tổng thư ký là viên chức cao cấp nhất của Liên hợp quốc.

◦ Cơ cấu tổ chức của Ban thư ký gồm các văn phòng trực thuộc Tổng thư ký và các vụ của Ban thư ký.

◦ Theo quy định của Hiến chương, Tổng thư ký có quyền đề xuất với Hội đồng bảo an về bất kỳ vấn đề nào theo ý kiến của Tổng thư ký có thể đe doạ hoà bình và an ninh quốc tế. Ngoài ra, tổng thư ký phải trình bày báo cáo hàng năm về hoạt động của LHQ trước Đại hội đồng…