Cơ sở đo lường Tài sản tài chính được quy định trong IAS 39: Ghi nhận và xác định giá trị. Theo đó, việc đo lường Tài sản tài chính phụ thuộc vào:
a) Loại Tài sản tài chính (Tài sản tài chính nắm giữ để kinh doanh, Các khoản đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn, Các khoản cho vay và phải thu; Tài sản tài chính khác);
b) Thời điểm ghi nhận (Ghi nhận ban đầu và sau ban đầu);
– Tại thời điểm ban đầu:
+ Tài sản tài chính nắm giữ để kinh doanh và Tài sản tài chính khác được ghi nhận theo giá trị hợp lý
+ Các khoản đầu tư giữ đến ngày đáo hạn và các khoản cho vay, phải thu ghi nhận theo GT hợp lý+CP giao dịch
– Ghi nhận sau ban đầu:
+Tài sản tài chính nắm giữ để kinh doanh và Tài sản tài chính khác được ghi nhận theo giá trị hợp lý, chênh lệch của Tài sản tài chính nắm giữ để kinh doanh được ghi vào thu chi tài chính còn chênh lệch của Tài sản tài chính khác được ghi nhận vào chênh lệch đánh giá lại Tài sản tài chính (Other comprehensive income)
+ Các khoản đầu tư giữ đến ngày đáo hạn và các khoản cho vay, phải thu được ghi nhận theo giá trị phân bổ; chênh lệch tính vào Thu/chi Tài chính
c) Và phương pháp xác định giá trị (PP giá trị hợp lý; giá trị phân bổ)
– Giá trị hợp lý (Theo IAS 39) là giá trị của TS hay NPT có thể trao đổi giữa câc bên có hiểu biết, có thiện chí trong một giao dịch trao đổi ngang giá.
GTHL được sử dụng để ghi nhận ban đầu và sau ban đầu với hai loại Tài sản tài chính là Tài sản tài chính nắm giữ để kinh doanh và Tài sản tài chính khác (sẵn sàng để bán) . Do đặc điểm của hai loại tài sản này là có giá trị thay đổi theo thời gian, vì vậy việc sử dụng GTHL trong đo lường sẽ phản ánh được sự thay đổi của thị trường, cung cấp thông tin hữu ích cho người sử dụng. Tùy vào cấp độ dữ liệu tham chiếu để xác định giá trị hợp lý, các phương pháp xác định GTHL có thể là phương pháp thị trường, PP thu nhập hay PP chi phí.
– Giá trị phân bổ của một Tài sản tài chính là giá trị mà tại đó Tài sản tài chính được đo lường ở giá trị ghi nhận ban đầu: Trừ đi các khoản hoàn trả gốc; Cộng hoặc trừ khoản phân bổ lũy kế của phần chênh lệch giữa giá trị ghi nhận ban đầu và giá trị đáo hạn; Trừ đi các kho ản giảm trừ trực tiếp hoặc qua tài khoản dự phòng do giảm giá hoặc không thể thu hồi.
Như vậy giá trị phân bổ là giá trị được xác định sau thời điểm ghi nhận ban đầu nhằm đánh giá đúng tình trạng giá trị tài sản đó vào thời điểm lập BCTC.
* Điều kiện để các loại Tài sản tài chính trên được đánh giá lại bằng phương pháp giá trị phân bổ:
+ Với các khoản đầu tư giữ đến ngày đáo hạn: Khi câc khoản đầu tư này có sự chênh lệch giữa giá trị ghi nhận ban đầu và giá trị nhận được khi đáo hạn hoặc khi có sự chênh lệch giữa lãi suất thị trường và lãi suất danh nghĩa.
+ Với các khoản cho vay, phải thu: Khi có bằng chứng chắc chắn về sự giảm đáng kể giá trị của khoản cho vay và phải thu thì sẽ ghi giảm giá trị khoản cho vay và phải thu thông qua tài khoản dự phòng hoặc ghi giảm trừ trực tiếp giá trị của khoản cho vay và phải thu đó.