– Lối tư duy, nhận thức thế giới theo lối phạm trù, các cặp đối lập tồn tại. Cặp đôi khởi nguồn và khái quát nhất là Âm – Dương --> hình thành vạn vật. VD: nóng – lạnh, ngày – đêm…
– Khái quát thành Tam tài, âm dương kết hợp, tạo thành mô hình tồn tại và bền vững trong xã hội. VD: không gian – thời gian – con người, cõi trời – cõi thế – cõi âm…
– Từ nhiều trạng thái có thể phát sinh thêm ví dụ: tĩnh – động tạo ra Vuông – tròn, từ nóng – lạnh tạo ra sáng – tối.
– Nền văn hóa nông nghiệp (âm) và nền văn hóa du mục (dương).
– Quan niệm vật nào trội hơn về cường độ thì là Dương, tuy nhiên, không có gì là thuần nhất, trong dương có âm và ngược lại.
– Âm dương và những yếu tố khác có sự chuyển hóa.
– Quan niêm nhận thức trong tính cách người Việt tạo thành những đặc điểm riêng: thích sự quân bình về âm dương, không thích sự thái quá, quan niệm về yếu tố dương phát triển, không có nhiều tư tưởng phát triển.